Przeciwwskazania do noszenia soczewek kontaktowych
Soczewki kontaktowe są komfortowe, zapewniają wysoką swobodę i skutecznie korygują nawet poważne wady wzroku. Istnieją jednak przeciwwskazania do ich noszenia. Wprawdzie szkła nowej generacji ograniczyły grupę osób, które nie mogą po nie sięgać (producenci zarejestrowali soczewki opatrunkowe, które można nosić na chorej rogówce, po urazach i operacjach), ale szacuje się, że około 5-7% populacji nigdy nie będzie mogła założyć soczewek.
Z tego artykułu poznasz najpopularniejsze przeciwwskazania (stałe i czasowe) do noszenia soczewek:
• Alergie
• Ciężki zespół suchego oka
• Stany zapalne oczu
• Zaburzenia hormonalne
• Cukrzycę
• Obniżoną odporność
• Nietolerancję soczewek
• Wiek
• Indywidualny styl życia
Alergie
Osoby cierpiące na alergie powinny zrezygnować z soczewek kontaktowych, ponieważ są one podatne na wiązanie alergenów, co często bywa podłożem podrażnienia oczu. Chodzi tutaj przede wszystkim o uczulenie na zarodniki grzybów, roztocza czy kurz. Szkieł kontaktowych bezwzględnie powinni unikać wszyscy uczuleni na składniki materiałów, z których są one produkowane oraz płyny do pielęgnacji soczewek (gdy nie można znaleźć odpowiednika, który nie zawiera alergenu). Nieco inaczej wygląda sytuacja w przypadku alergii sezonowych. Osoby uczulone na pyłki traw, drzew i innych roślin mogą sięgać po soczewki kontaktowe (w konsultacji z lekarzem okulistą). W czasie pylenia konkretnej grupy roślin, muszą one jednak zachować szczególne środki ostrożności – najbezpieczniejsze będą soczewki jednodniowe, na których gromadzi się mniej zanieczyszczeń (w tym alergenów), ponieważ codziennie są zmieniane na nowe.
Ciężki zespół suchego oka
Kolejnym przeciwwskazaniem do noszenia soczewek kontaktowych jest zespół suchego oka. Schorzenie to wiąże się z obniżonym wytwarzaniem filmu łzowego, co sprawia, że śluzówka oka jest słabo nawilżona. Taki stan sprzyja infekcjom i podrażnieniom, ponieważ to film łzowy usuwa wszelkiego rodzaju zanieczyszczenia. W przypadku ciężkiej odmiany zespołu suchego oka, soczewki mogłyby potęgować problem, ponieważ dodatkowo wysuszałyby śluzówki. To pogłębiłoby nieprzyjemne objawy i mogłoby doprowadzić do rozwoju stanów zapalnych. Gdy objawy są lżejsze, okulista może zalecić noszenie jednodniowych soczewek hydrożelowych, które wyróżniają się wysokim poziomem uwodnienia.
Stany zapalne oczu
Soczewka przez oko traktowana jest jako ciało obce. Przylega ona do gałki ocznej, dlatego podczas leczenia infekcji należy zrezygnować ze szkieł kontaktowych na rzecz okularów. Po ustąpieniu objawów można powrócić do noszenia soczewek.
Zaburzenia hormonalne
Przeciwwskazaniem do noszenia szkieł kontaktowych są niektóre zaburzenia hormonalne. Po soczewki nie mogą sięgać Pacjenci z nadczynnością tarczycy. Jednym z efektów ubocznych tego schorzenia jest suchość gałek ocznych, co powoduje dyskomfort po założeniu soczewki i uczucie ciała obcego w oku. Warto jednak wiedzieć, że leczona nadczynność tarczycy może przebiegać łagodniej, dlatego możemy zapytać okulistę o możliwość noszenia szkieł kontaktowych. Decyzję podejmuje on po konsultacji z lekarzem endokrynologiem.
Cukrzyca
Cukrzyca jest przewlekłą chorobą metaboliczną, która powstaje w wyniku zaburzenia wydzielania bądź działania insuliny (hormon produkowany w organizmie człowieka przez trzustkę). Jednym z ubocznych skutków cukrzycy jest predyspozycja do zakażeń, dlatego lekarze odradzają cukrzykom noszenia soczewek kontaktowych (ze względu na podwyższone ryzyko poważnych infekcji i powikłań).
Obniżona odporność
Kolejnym ważnym przeciwwskazaniem do noszenia soczewek są wrodzone i nabyte choroby związane z zaburzeniami odporności. Chorzy są wtedy skłonni do zakażeń, dlatego drażnienie powierzchni gałki ocznej soczewkami mogłoby doprowadzić do infekcji oczu. Na powierzchni soczewki gromadzą się bowiem bakterie, chorobotwórcze grzyby i złogi białkowe. Dezynfekcja specjalnym płynem pomaga usunąć te zanieczyszczenia, ale u osób z obniżoną odpornością nawet restrykcyjna higiena mogłaby nie zapobiec rozwojowi infekcji. W ich przypadku, soczewka stanowiłaby swoistą „bramę” dla wirusów i bakterii.
Nietolerancja soczewek
Po założeniu soczewek odczuwasz skurcze powiek, pojawia się nadmierne łzawienie, a naczynka krwionośne rozszerzają się i są widoczne w postaci czerwonych żyłek na gałce ocznej? Gdy objawy te nie ustąpią po około 30 minutach i kolejnych próbach założenia szkła kontaktowego, może się okazać, że cierpisz na nietolerancję soczewek. W niektórych przypadkach pomaga wtedy dobór innych szkieł (wykonanych z innego materiału, lepiej dopasowanych do krzywizny oka, dobrze uwodnionych i tlenoprzepuszczalnych). Gdy objawy jednak nie ustąpią, należy zrezygnować z soczewek na rzecz okularów.
Wiek
Ograniczenie w noszeniu soczewek może stanowić wiek. W przypadku dzieci, są one zalecane dopiero wtedy, gdy maluch będzie potrafił samodzielnie dbać o codzienną pielęgnację szkieł i zachowanie odpowiednich zasad higieny. Specjalnie dla osób starszych zaprojektowano soczewki progresywne (korygujące prezbiopię – zmiany starcze oka), ale seniorzy mogą chorować na inne schorzenia przewlekłe, które stanowią przeciwwskazanie do noszenia soczewek.
Styl życia
Noszenie soczewek kontaktowych bywa utrudnione ze względu na styl życia. Powinny z nich zrezygnować np. osoby pracujące w zapylonym środowisku lub przebywające w bardzo suchych pomieszczeniach (ze względu na zwiększone ryzyko infekcji i rozwoju zespołu suchego oka, spowodowanego przesuszeniem śluzówek).
Czasami pojawiają się także bariery mentalne – Pacjent odczuwa dyskomfort po założeniu soczewki lub nie może przemóc się do jej samodzielnego zakładania (mimo braku przeciwwskazań medycznych). W takim przypadku, również rezygnuje się ze szkieł kontaktowych na rzecz okularów.