Zmiany starcze oka – dlaczego wzrok zmienia się z wiekiem?


Wraz z wiekiem zmienia się funkcjonowanie organizmu. Proces ten nie omija również wzroku. Pierwsze symptomy zmian pojawiają się już po ukończeniu 40. roku życia. Wiele zmian ma podłoże fizjologiczne, a nie chorobowe. Dlaczego nasz wzrok zmienia się z wiekiem?

Z tego artykułu dowiesz się:

• Jak wzrok zmienia się wraz z wiekiem?

• Czym jest starczowzroczność (prezbiopia)?

• Jak korygować prezbiopię?

• Jakie inne zmiany zachodzą w oku wraz z wiekiem?

• Na czym polega zwyrodnienie plamki związanej z wiekiem?

• Jakie choroby oczu mogą towarzyszyć seniorom?

• Jak dbać o wzrok, aby opóźnić jego starzenie się?


Jak wzrok zmienia się wraz z wiekiem?


Z wiekiem soczewka oka twardnieje i jest mniej sprężysta. Efektem tego jest powolna utrata zdolności do zmiany jej kształtu. Proces zmian jest naturalnym zjawiskiem fizjologicznym związanym ze starzeniem się organizmu ludzkiego i najczęściej zaczyna się już po ukończeniu 40. roku życia. Z czasem on postępuje, aby około 60. roku życia oko całkowicie utraciło zdolność do akomodacji.

Akomodacja (nastawność) to zjawisko, które pozwala dostosować moc skupiającą oka do przedmiotów, które znajdują się w różnej odległości od nas. Gdy patrzymy na przedmioty znajdujące się blisko, mięśnie rzęskowe kurczą się, soczewka się uwypukla i pogrubia. Przy skupieniu wzroku na przedmiotach znajdujących się daleko, mięsień rzęskowy rozluźnia się, a soczewka się spłaszcza. Z wiekiem soczewka traci swoją elastyczność, a mięśnie pracują słabiej, dlatego nie jest w stanie prawidłowo zmieniać kształtów i załamywać światła. Efektem jest utrata ostrości widzenia z bliży.

Pierwszym widocznym symptomem tych zmian są problemy z czytaniem. Z wiekiem zaczynamy odsuwać od oczu czytaną gazetę lub książkę, ponieważ kontury liter zaczynają tracić ostrość i przestajemy je odróżniać. Jednocześnie, dobrze będziemy widzieć napisy znajdujące się dalej. Problem ten nie ma nic wspólnego z wcześniej zdiagnozowanymi wadami wzroku – dotyczy on zarówno krótkowidzów i dalekowidzów, jak i osób, które wcześniej nie miały żadnych problemów z widzeniem.


Czym jest starczowzroczność?


Zjawisko zaburzenia akomodacji w starzejącym się oku określane jest terminem starczowzroczności (z łac. presbiopii). Przypadłość ta nie jest wadą wzroku i nie powinno się jej mylić z dalekowzrocznością (nadwzrocznością). Światło, które wpada do oka, najpierw trafia do rogówki. Wypukła błona pokrywającą źrenicę i tęczówkę skupia promienie i pozwala im dotrzeć do soczewki pod prawidłowym kątem. Soczewka napręża się i kurczy, dlatego obraz ogniskuje się dokładnie na siatkówce. Gdy proces ten działa prawidłowo, równie dobrze widzimy niewielki przedmiot trzymany na dłoni, co np. przelatujący nad nami samolot lub statek majaczący za horyzontem. Przy presbiopii przedmioty, które widzimy z bliska, przestają być odpowiednio wyostrzone. Niezbędna jest wtedy korekcja (np. okulary lub soczewki kontaktowe), która zastąpi naturalny proces akomodacji.


Jak korygować prezbiopię?


Najpopularniejszą formą korekcji starczowzroczności jest dobór okularów do czytania i pisania (oraz innych precyzyjnych czynności wykonywanych z bliska – np. nawlekania igły). Okulary muszą mieć moc precyzyjnie dopasowaną przez specjalistę. Moc dopasowuje się do stopnia utraty naturalnej akomodacji oka (przy prezbiopii ma ona przedział od + 0,5 do 3,5 dioptrii).

Prezbiopia u osób z dodatkową wadą wzroku wymaga podwójnej korekcji. Pacjenci muszą wtedy używać dwóch par okularów – do czytania oraz do ostrego widzenia przedmiotów znajdujących się w oddali. Produkowane są również okulary dwuogniskowe –górna część szkieł pozwala na patrzenie w dal, a dolna jest dostosowana do bliży. Okulary dwuogniskowe nie pozwalają jednak na dobre widzenie przedmiotów w odległościach pośrednich. Rozwiązaniem są okulary progresywne (ze zmienną ogniskową). Podczas patrzenia przez dolną i górną część szkieł, załamanie światła zmienia się, dlatego dobrze sprawdzają się one u osób z prezbiopią, które mają także inne wady wzroku.

Kolejnym sposobem korekty starczowzroczności są soczewki multifokalne (wieloogniskowe), które stanowią odpowiednik okularów dwuogniskowych. Soczewki progresywne to szła wieloogniskowe z mocami rozłożonymi koncentrycznie. Pozwalają dobrze widzieć z bliży i dali oraz z odległości pośrednich – szkła automatycznie dopasowują się do odległości, z której patrzymy. Dostępne są w wersji jednodniowej, dwutygodniowej i miesięcznej, dlatego każdy może dobrać sposób korekcji idealnie dopasowany do indywidualnych potrzeb.


Jakie inne zmiany zachodzą w oku wraz z wiekiem?


Prezbiopia nie jest jedyną zmianą wzroku związaną z wiekiem. Starzejące się oczy produkują coraz mniej łez, co może prowadzić do problemu z suchym okiem. Brak prawidłowego nawilżenia objawia się pieczeniem, zaczerwienieniem i uczuciem piasku pod powiekami. Problem ten bardzo często dotyczy kobiet, które przeszły menopauzę. Pomocne będą wtedy krople nawilżające na bazie kwasu hialuronowego.

Z wiekiem mięśnie odpowiadające za wielkość i reakcje źrenicy stają się coraz słabsze. W efekcie źrenica słabiej reaguje na zmiany w natężeniu światła. Szacuje się, że seniorzy potrzebują nawet trzykrotnie więcej światła niż nastolatek czy dwudziestolatek.

W wieku około 70-80 lat pole widzenia peryferyjnego zmienia się nawet o 20-30 stopni. Szczególną ostrożność powinni zachować kierowcy w podeszłym wieku, ponieważ zmiany te mogą uniemożliwić im bezpieczne prowadzenie samochodu.


Na czym polega zwyrodnienie plamki związanej z wiekiem?


Kolejnym problemem wielu seniorów jest zwyrodnienie plamki związane z wiekiem. Plamka żółta jest centralną częścią siatkówki. Odpowiada ona za ostrość widzenia obiektów, które są położone bezpośrednio przed nami. Choroba ta bardzo często odpowiada za utratę wzroku u osób w dojrzałym wieku, dlatego po ukończeniu 40-45 lat należy regularnie (minimum raz w roku) kontrolować wzrok w gabinecie okulistycznym.


Jakie choroby oczu mogą towarzyszyć seniorom?


Z upływem lat wzrasta ryzyko pojawienia się chorób oczu. U seniorów może pojawić się m.in.:

• zaćma – chorobę wywołuje zmętnienie soczewki oka,
• jaskra – chorobę wywołuje zbyt wysokie ciśnienie wewnętrzne gałki ocznej, które powstaje wskutek nieprawidłowego odpływu cieczy wodnistej. Jaskra może doprowadzić do utraty wzroku już po 3 latach od jej pojawienia się. Pierwsze jej symptomy często są niezauważalne, dlatego tak ważne są regularne badania kontrolne.


Jak dbać o wzrok, aby opóźnić jego starzenie się?


Zmiany wzroku z wiekiem są nieuchronne, ponieważ są naturalnym efektem starzenia się organizmu. Warto jednak pamiętać, że możemy je opóźnić, gdy będziemy prowadzić zdrowy styl życia. Bardzo ważna jest prawidłowa dieta bogata w kwasy omega-3, witaminy i minerały korzystnie wpływające na oczy. Należy również chronić oczy przed słońcem i smogiem, zachować prawidłową higienę pracy (odpowiednie ustawienie monitora komputera, regularne przerwy, ćwiczenia na mięśnie oczu), nie oglądać telewizji z bliskiej odległości i nie czytać w ciemności.

Regularne wizyty kontrolne u lekarza okulisty pozwolą szybko wykryć niekorzystne zmiany – zarówno wady wzroku, jak i objawy mogące świadczyć o chorobach oczu. Dzięki temu można odpowiednio wcześnie zareagować na nieprawidłowości (rozpocząć korekcję wady lub leczenie) i uniknąć ewentualnych komplikacji.

Marki soczewek kontaktowych
w naszym sklepie

Marki soczewek kontaktowych
To jest wyrób medyczny. Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą