Co to jest oczopląs?
Oczopląs jest dość rzadką chorobą oczu, która polega na niekontrolowanym ruchu gałek ocznych. Ruchy odbywają się niezależnie od osoby cierpiącej na tę dolegliwość, z różną częstotliwością oraz w różnych kierunkach (poziomo lub elipsoidalnie). Oczopląs bywa wrodzony lub nabyty w wyniki czynników zewnętrznych. Poznaj przyczyny i objawy tej przypadłości i dowiedz się, jak wygląda jej leczenie.
Z tego tekstu dowiesz się:
• Czym jest oczopląs?
• Jakie są przyczyny oczopląsu?
• Jakie są objawy oczopląsu?
• Jak wygląda diagnostyka i leczenie oczopląsu?
Czym jest oczopląs?
Oczopląs to choroba objawiająca się mimowolnymi, rytmicznymi ruchami gałek ocznych. Ruchy mogą odbywać się w dowolnych kierunkach i w różnych szybkościach. Jednakowe tempo ruchów oczu charakteryzuje oczopląs wahadłowy, a szybsze ruchy w jedną ze stron oznaczają, że mamy do czynienia z oczopląsem skaczącym. Oczopląs może mieć postać poziomą, pionową, obrotową lub skośną. Kolejny podział schorzenia bierze pod uwagę szybkość ruchu gałek oka – wyróżnia się oczopląs wolny, średni oraz szybki. Dolegliwość ta nie tylko wpływa na wygląd, ale i często obniża ostrość widzenia.
Jakie są przyczyny oczopląsu?
Oczopląs może być nabyty lub wrodzony (o nieznanej etiologii). Oczopląs nabyty może występować:
• w przebiegu chorób mózgu,
• przy uszkodzeniach błędnika (patologiczny oczopląs błędnikowy),
• jako skutek uboczny przyjmowania niektórych leków,
• przy zatruciu alkoholem,
• przy niedoczynności gałki ocznej,
• przy chorobach ośrodkowego układu nerwowego,
• w związku z wadami rozwojowymi oka (m. in. przy zaćmie, nieprawidłowym rozwoju plamkowej siatkówki czy w bielactwie).
Szczególnym rodzajem jest oczopląs fizjologiczny, który pojawia się w przypadku obserwacji bardzo szybko poruszających się przedmiotów (np. obserwowanych z okna autobusu, pociągu czy samochodu).
Jakie są objawy oczopląsu?
Podstawowym symptomem oczopląsu są charakterystyczne ruchy gałek ocznych, które pojawiają się mimowolnie. Ruchy mogą mieć różne natężenie, szybkość i kierunek. W efekcie obraz staje się mniej ostry (najczęściej ostrość widzenia jest nieco lepsza z bliska niż z daleka). Przy oczopląsie wrodzonym (najczęściej pojawia się on już u dzieci) często osoba cierpiąca na tę przypadłość w taki sposób ustawia głowę, aby ruch gałek ocznych był mniejszy. Mówi się wtedy o tzw. strefie neutralnej.
Jak wygląda diagnostyka i leczenie oczopląsu?
Oczopląs pozwala zdiagnozować badanie okulistyczne. W niektórych przypadkach zalecany jest rezonans magnetyczny. Czasami pacjent musi skorzystać z konsultacji laryngologa i neurologa, co pozwala ustalić dokładne podłoże choroby.
Leczenie oczopląsu jest uzależnione od przyczyny schorzenia. Najczęściej łączy się terapię u okulisty z leczenie w innych specjalistycznych gabinetach (m.in. neurologicznym, neurochirurgicznym, a czasami także onkologicznym). Wynika to ze zróżnicowanych i złożonych przyczyn oczopląsu nabytego.
W przypadku oczopląsu o niezintensyfikowanym podłożu (oczopląs wrodzony) stosuje się specjalne okulary pryzmatyczne. Czasami stosowana jest także toksyna botulinowa, którą specjalista aplikuje do mięśni gładkoruchowych. W niektórych przypadkach zalecany jest zabieg chirurgiczny. Operacja mięśni gładkoruchowych pozwala przesunąć gałki oczne w stronę najbardziej natężonego oczopląsu. To pozwala przenieść strefę neutralną na wprost, a pacjent nie ustawia głowy pod kątem, aby zwiększyć ostrość widzenia. Niestety zabieg ten nie gwarantuje braku nawrotu choroby. Bardzo ważne jest wtedy regularne kontrolowanie wzroku w gabinecie lekarza okulisty.
