Soczewki kontaktowe – jak zacząć?

Soczewki kontaktowe są wygodniejsze niż okulary, pozwalają swobodnie podróżować i uprawiać sporty (bez obaw o zniszczenie szkieł) oraz nie wpływają na wygląd. Jednocześnie, bardzo dobrze korygują najpopularniejsze wady wzroku, zapewniają wyraźny obraz i pozwalają zapomnieć o zdiagnozowanych problemach z oczami. Podpowiadamy, jak zacząć swoją przygodę z soczewkami.

Z tego artykułu dowiesz się:

• Kiedy soczewki kontaktowe są dobrym rozwiązaniem?

• Jak dobrać moc soczewki?

• Jak wygląda badanie w celu dopasowania soczewek?

• Jaki typ soczewek wybrać?

• Jak pielęgnować soczewki kontaktowe?

• W jaki sposób założyć soczewki?

Kiedy soczewki kontaktowe są dobrym rozwiązaniem?

Soczewki kontaktowe to wygodna alternatywa dla okularów. Pozwalają skorygować wady wzroku, a jednocześnie są o wiele bardziej komfortowe. Doskonale sprawdzają się dla osób aktywnych, które chcą jeździć na rowerze, biegać i uprawiać inne sporty. W soczewkach wyglądamy naturalnie, czujemy się o wiele swobodniej, nie boimy się, że uszkodzimy szkła lub okulary zaparują podczas deszczu. Soczewki gwarantują szerokie pole widzenia, wyraźny obraz bez zniekształceń, a ich noszenie pozwala całkowicie zapomnieć o wadzie wzroku. Idealnie sprawdzą się m.in. dla osób, które mają wadę jedynie w jednym oku. Wielu okulistów poleca soczewki pacjentom, u których zdiagnozowano poważne wady wzroku, które przekraczają 6 dioptrii.

Soczewki kontaktowe pozwalają skorygować:

• krótkowzroczność,
• nadwzroczność,
• astygmatyzm,
• prezbiopię.

Warto podkreślić, że soczewki wiele osób wykorzystuje również w celach kosmetycznych – pozwalają one zmieniać kolor oczu (tęczówki).

Przeciwwskazaniem do noszenia szkieł kontaktowych są m.in.:

• przewlekłe stany zapalne oczu,
• zaburzenia hormonalne,
• zespół suchego oka,
• alergie (w niektórych przypadkach specjalista może zezwolić na noszenie soczewek jednodniowych),
• wiek.

Soczewki – jak dobrać moc?

Soczewki kontaktowe muszą zostać idealnie dobrane do konkretnej wady wzroku i ostrości widzenia. Jak dobrać ich moc? Moc soczewek powinna zostać określona przez specjalistę (okulista, optometrysta) po wykonaniu badania wzroku (ostrość widzenia do bliży i dali, badanie przedniego odcinka oraz dna oka). Parametry powinny znaleźć się na recepcie. Najczęściej zawiera ona od 3 do 7 wartości. Najważniejsza jest moc (sfera SPH), krzywizna (BC) oraz średnica (D). U niektórych pacjentów lekarz podaje także moc dodatkową (ADD).

Moc (SPH) oznacza siłę korekcji wzroku z bliska oraz daleka, której potrzebuje konkretny pacjent. Osoby, u których zdiagnozowano dalekowzroczność, mają przepisywane soczewki o wartości dodatniej, a pacjenci z krótkowzrocznością – soczeweczki ujemne soczewki z mocami ujemnymi. Wartość 0.00 (czasami określana jako “plano”) to soczewki zerowe (stosowane u osób, które wybierają soczewki kosmetyczne, aby zmienić kolor tęczówki).

ADD (addycja) to dodatkowa siła, która pokazuje dodatkowy stopień powiększenia do widoczności z bardzo bliska. Przy soczewkach progresywnych stosuje się dodatkowy parametr – addycję. W przypadku osób z astygmatyzmem ważna jest także moc cylindra – oznaczona skrótem CYL.

Warto pamiętać, że moc soczewek kontaktowych nie zawsze odpowiada mocy określonej w recepcie na okulary. Dla wad sferycznych poniżej 2,75 Dsph najczęściej moc soczewek i okularów jest taka sama. Powyżej 2,75 Dsph zwykle soczewki kontaktowe są słabsze od okularów dla wartości minusowych i silniejsze dla plusowych. Najbezpieczniej jest wykonać badanie pod kątem doboru soczewek.

Gdy poczujemy, że noszone przez nas soczewki nie zapewniają odpowiedniej ostrości widzenia, należy zgłosić się do specjalisty (nawet, gdy jeszcze nie nadszedł termin wyznaczonego badania kontrolnego), ponieważ nieprawidłowa moc pogłębia wadę wzroku.

Badania wzroku w celu dopasowania soczewek

Soczewki muszą zostać idealnie dopasowane do wady wzroku, ponieważ tylko wtedy będą ją korygować i zapewnią ostry oraz wyraźny obraz widzenia. Przed zakupem pierwszych szkieł kontaktowych, należy udać się do okulisty lub optometrysty, który wykona specjalistyczne badanie i pomoże dobrać odpowiedni rodzaj „kontaktów”.

Badanie wzroku składa się z trzech etapów. Pierwszym jest wywiad z pacjentem. Specjalista gromadzi wtedy informacje na temat stanu wzroku pacjenta, towarzyszących mu dolegliwości oczu i czasu ich trwania, ewentualnych chorób oraz wcześniejszych sposobów leczenia.

Kolejnym etapem jest ocena ostrości wzroku pacjenta. Jest to podstawowe badanie czynnościowe, które przeprowadza się podczas każdej wizyty w gabinecie. Okulista ocenia ostrość oka do dali (patrzenie na dalekie odległości) oraz bliży (patrzenie z odległości około 30-40 cm). Badanie ostrości wzroku do dali polega na odczytywaniu ciągu znaków (liter, cyfr), które są ułożone w 10 rzędach. Najczęściej ciągi znaków pacjenci odczytują z odległości 5 m. Lekarz przeprowadza ten test oddzielnie dla lewego i prawego oka. Prawidłowa ostrość to 1,0 (pacjent odczyta wszystkie 10 rzędów). W przypadku bliży, pacjent odczytuje znaki ze specjalnych tablic testowych z odległości 30-40 cm. Wzrok jest prawidłowy, gdy pacjent odczyta każdym okiem nawet najmniejsze litery. Gdy ostrość wzroku jest nieprawidłowa, specjalista może wykonać badanie za pomocą refraktometru automatycznego, czyli tzw. komputerowe badanie wzroku. Pozwala ono wstępnie ocenić wadę.

Ostatnim krokiem jest badanie oka. Specjalista dokonuje oceny osadzenia, ustawienia i ruchomości gałek ocznych, aby wykryć ewentualne zaburzenia ruchomości oczu, zeza lub wytrzeszcz. Następnie badany jest przedni odcinek oka (rogówka, soczewka, komora przednia, tęczówka) oraz niekiedy dno oka (tarcza nerwu wzrokowego, plamka, siatkówka). Okuliści wykorzystują lampę szczelinową oraz soczewki powiększające (te ostatnie do badania dna oka).

Gdy istnieje podejrzenie patologii, pacjent może zostać skierowany na USG gałki ocznej, OCT, badanie pola widzenia lub angiografię fluoresceinową. Jeżeli badania te nie wykażą patologii, przystępuje się do doboru odpowiednich soczewek kontaktowych. Okulista (lub optometrysta) aplikuje pacjentowi pierwszą parę soczewek, a następnie sprawdza uzyskaną ostrość widzenia, ich dopasowanie do gałki ocznej oraz swobodną ruchomość (za pomocą lampy szczelinowej).

Soczewki o właściwej ostrości najczęściej przekazywane są pacjentowi jako tzw. para próbna. Następnie specjalista wyznacza termin badania kontrolnego, które ma wykazać, czy dobrane soczewki rzeczywiście korygują wykrytą wadę. Dopiero, gdy badanie kontrolne przebiegnie pomyślnie, okulista lub optometrysta rekomenduje pacjentowi noszenie soczewek o określonych parametrach.

Jaki typ soczewek wybrać?

Na rynku dostępne są różne typy soczewek kontaktowych. Ich rodzaj należy dopasować do zdiagnozowanej wady wzroku. Szkła toryczne są dedykowane dla astygmatyków, sferyczne dla osób z krótko- lub długowzrocznością, a progresywne dla osób, które mają problem zarówno z widzeniem bliska, jak i z daleka (różne wady dla oka prawego i lewego). Okulista lub optometrysta dobierze rozwiązanie, które najlepiej skoryguje wadę wzroku.

Pacjent nie może samodzielnie zmieniać przepisanych soczewek. Podczas wywiadu ze specjalistą powinien powiedzieć o swoich oczekiwaniach odnośnie okresu wymiany szkieł, a ten z pewnością weźmie je pod uwagę przy doborze. Dostępne są soczewki:

• jednodniowe,
• dwutygodniowe,
• miesięczne,
• kwartalne,
• całodobowe (day & night, do ciągłego noszenia),
• roczne.

Kolejny podział bierze pod uwagę przeznaczenie soczewek:

• korekcyjne,
• lecznicze,
• kosmetyczne (kolorowe).

Jak pielęgnować soczewki kontaktowe?

Soczewki mają bezpośredni kontakt z gałką oczną, która jest bardzo wrażliwa i delikatna, dlatego należy o nie odpowiednio dbać. Po zdjęciu soczewek musimy je dezynfekować w specjalnych płynach i przechowywać w pojemniku na soczewki. Dodatkowo, warto nawilżać gałkę oczną przed snem specjalnymi kroplami nawilżającymi, aby zapobiec podrażnieniom oczu.

W jaki sposób założyć soczewki?

Zakładanie soczewek kontaktowych wymaga zachowania restrykcyjnej higieny. Dłonie należy dokładnie umyć i osuszyć. Warto pamiętać również, aby szkła zakładać zawsze przed zrobieniem makijażu.

Należy:

• delikatnie potrząsnąć blistrem i zdjąć z pojemnika folię zabezpieczającą,
• wylać z pojemniczka płyn,
• wyjąć soczewkę palcem wskazującym,
• sprawdzić, czy soczewka znajduje się na właściwej stronie i czy nie jest uszkodzona,
• odciągnąć w dół powiekę środkowym palcem dłoni, a drugim palcem unieść powiekę górną,
• przyłożyć soczewkę do oka i mrugnąć.