Soczewki kontaktowe a odwarstwienie siatkówki

Odwarstwienie siatkówki powstaje, gdy oddziela się ona od naczyniówki, która posiada impulsy nerwowe oraz naczynka krwionośne (zaopatrujące oko w tlen i substancje odżywcze). Choroba ta przebiega bezboleśnie, dlatego wielu Pacjentów jej nie zauważa. Nieleczona może doprowadzić jednak nawet do całkowitej utraty wzroku. Czy osoby cierpiące na odwarstwienie siatkówki mogą nosić soczewki kontaktowe?

Z tego artykułu dowiesz się:

• Czym jest odwarstwienie siatkówki i jakie są jego przyczyny?

• Jakie czynniki sprzyjają odwarstwieniu siatkówki?

• Jakie są objawy odwarstwienia siatkówki?

• Jak leczy się odwarstwienie siatkówki?

• Czy przy odwarstwieniu siatkówki można nosić soczewki kontaktowe?

 

Czym jest odwarstwienie siatkówki i jakie są jego przyczyny?

Siatkówka jest jedną z najważniejszych części ludzkiego oka. Tworzy ją aż 10 warstw tkanki, w których znajdują się receptory (odbierają bodźce świetlne) i fotoreceptory (przetwarzają je w impulsy elektryczne). Impulsy elektryczne przekazywane są przez nerw wzrokowy do mózgu, gdzie powstaje obraz, który widzimy. Gdy siatkówka odkleja się od naczyniówki lub rozrywa, dochodzi do jej rozwarstwienia. Jest to choroba, która upośledza prawidłowe widzenie, a w skrajnych przypadkach może prowadzić nawet do utraty wzroku.

Odwarstwienie siatkówki może powstać wskutek urazów mechanicznych czy nieprawidłowo wykonanych zabiegów chirurgicznych na gałce ocznej. Przyczyną choroby może stać się także cukrzyca (tzw. retinopatia cukrzycowa), wysięk zapalny lub guz nowotworowy. Zanim dojdzie do odwarstwienia, często na siatkówce tworzą się otwory lub ogniska generacji.

Najczęściej występuje pierwotne otworopochodne odwarstwienie siatkówki. Siatkówka oddziela się wtedy od nabłonka barwnikowego, ponieważ odłączone zostaje tylne ciało szkliste. Ciało szkliste wnika pod siatkówkę przez otwory i całkowicie oddziela ją od nabłonka barwnikowego. Czopki i pręciki, odpowiadające za przetwarzanie impulsów świetlnych w elektryczne, ulegają wtedy powolnej degradacji.

Jakie czynniki sprzyjają odwarstwieniu siatkówki?

Odwarstwieniu siatkówki sprzyjają pewne czynniki. W grupie ryzyka znalazły się osoby, które:

• ukończyły 40. rok życia,
• doznały odwarstwienia siatkówki w drugim oku,
• mają w rodzinie osobę, która doznała odwarstwienia siatkówki,
• doznały tępego urazu oka (np. uderzenia piłką czy pięścią),
• chorują na cukrzycę,
• mają zdiagnozowaną krótkowzroczność,
• przebyły zabiegi okulistyczne (np. operację na zaćmę),
• cierpią na zespół Marfana (choroba genetyczna prowadząca do defektu w syntezie kolagenu).

Jakie są objawy odwarstwienia siatkówki?

Odwarstwienie siatkówki nie powoduje bólu, dlatego może zostać niezauważone przez chorego. Niepokój powinny wzbudzić:

• widoczne błyski i błyskawice (pojawiają się we wczesnej fazie degradacji siatkówki),
• męty – plamki, kłaczki i pajęczynki przed okiem,
• zasłona pola widzenia,
• nagłe pogorszenie wzroku,
• niewidzenie na jedno oko.

Gdy zauważymy którykolwiek z powyższych symptomów, należy pilnie udać się do okulisty. Osoby, które znajdują się w grupie ryzyka, powinny wykonywać badanie kontrolne raz w roku.

Jak leczy się odwarstwienie siatkówki?

Lekarz wykonuje badanie fizykalne. Polega ono na obejrzeniu oka za pomocą oftalmoskopu i zidentyfikowaniu przetarć, otworów lub odwarstwienia siatkówki. U Pacjentów, którzy dostali wylewu krwi pod oko, wykonuje się badanie USG, ponieważ ciało szkliste jest u nich nieprzezroczyste.

Pomoc okulisty jest niezbędna, gdy:

• dojdzie do przetarć siatkówki i nieprawidłowości w obrębie ciała szklistego,
• w górnej połowie gałki ocznej pojawią się duże otwory,
• dojdzie do małego odwarstwienia siatkówki (bez objawów klinicznych).

W tych przypadkach, stosuje się fotokoagulację laserową. Ciepło lasera tworzy bliznę pomiędzy częścią wzrokową siatkówki oka, a nabłonkiem barwnikowym. Rzadziej stosuje się kriokoagulację (przymrożenie siatkówki).

Gdy dojdzie do przetarciowego odwarstwienia siatkówki, niezbędna jest interwencja chirurgiczna. Podczas zabiegu zamyka się wszelkie otwory i przetarcia siatkówki oraz łączy je z nabłonkiem barwnikowym.

We współczesnej okulistyce stosuje się:

• wszczepy – gąbka lub taśma silikonowa, pozwalają one zbliżyć nabłonek barwnikowy do odwarstwionej części siatkówki,
• pneumatyczną retinopeksję – otwory zamyka się za pomocą laserokoagulacji lub kriokoagulacji, ale oddzielone warstwy zbliża się pęcherzykiem rozprężającym gazu (iniekcja do ciała szklistego),
• witrektomię – usunięcie ciała szklistego i zastąpienie go gazem, który wypełni gałkę oczną i pozwoli utrzymać siatkówkę we właściwej pozycji.

Gdy nie dojdzie do odwarstwienia plamki, leczenie chirurgiczne przynosi bardzo dobre efekty. Po witrektomii może dojść do pewnych powikłań (m.in. jaskry, zaćmy, ponownego odwarstwienia siatkówki lub nadciśnienia ocznego).

Czy przy odwarstwieniu siatkówki można nosić soczewki kontaktowe?

Do odwarstwienia siatkówki może dojść u osób, które mają zdiagnozowane wady wzroku (w grupie ryzyka znajdują się m.in. Pacjenci z krótkowzrocznością). Czy w przypadku pojawienia się przetarć, otworów lub rozwarstwienia siatkówki, można nosić soczewki? Należy pamiętać, że szkła kontaktowe zawsze traktowane są przez oko jako ciało obce. Ich noszenie pozwala wygodnie korygować wady wzroku, ale ten sposób korekcji przeznaczony jest dla oczu zdrowych. Uszkodzenia lub choroby oczu stanowią przeciwwskazanie do noszenia soczewek. Podejrzenie odwarstwienia siatkówki wymaga szybkiego udania się do lekarza okulisty, który zdiagnozuje chorobę – im wcześniej zostanie podjęte leczenie, tym większe prawdopodobieństwo, że będzie ono pomyślne. Soczewki kontaktowe zamienia się wtedy na okulary, aby do chorego oka nie przedostały się bakterie czy wirusy, które mogłyby spowodować infekcje i inne poważne powikłania.